در این نوشتار از منظری جامعه شناختی و با حفظ اصول حرفه ای حرفه ی جامعه شناسی، که یکی از آنها، تلاش برای مهار ارزش ها و اعتقادات شخصی است، به دنبال توصیف و احیاناً تبیین واقعیت اجتماعی جدیدی در بلوچستان ایران هستیم که می توان آنرا «خیزش جدید فرهنگ فولکلوریک بلوچی و چالش بنیادگرایی مذهبی» نامید.

به جرات می توان گفت سازها و آلات موسیقی ابداع شده توسط بشر که الهام گرفته از وزش باد،صدای آب، صدای تنه درختان،آوای پرندگان و ... بوده است در زمره اولین آلات موسیقی دست ساخته بشر بشمار می رود که اکنون به سازهای بادی و کوبه ای نظیر«نی،سرنا،طبل و دهل» مشهور هستند و پس از آن انسانهای اولیه با نواختن اینگونه اصوات به اجرای حرکات موزون بر گرفته از محیط پیرامون خویش می پرداختند.

پژوهشی از موسسه زبانشناسی روسیه، فرهنگستان علوم مسکو، گروه زبان‌های ایرانی در جمهوری ترکمنستان، اقلیت کوچکی ساکن هستند که کمتر مورد شناخت جامعۀ جهانی قرار گرفته‌اند که این اقلیت بلوچ می‌باشد. بلوچ‌ها مردمانی سرشار از حس وحدت، فرهنگ قوی، تاریخ، زبان، سنت و مذهب مشترک هستند. بلوچ‌های ترکمنستان بخشی از جامعۀ جهانی هستند که با فرهنگ و تاریخ منحصر به فرد خود عمدتاً در کشورهای پاکستان، ایران و افغانستان سکونت دارند.

برای  تصویر برداری از خرس سیاه بلوچستان که با نام محلی " مم" شناخته می شود   و جانوری بسیار کمیاب و در معرض انقراض  است ، به مدت 130 شبانه روز مانند آن جانور زندگی کردم و به دنبال اش گشتم.  مجبور بودم برای بدست آوردن بهترین جواب طی  مدت90 روز،  یک نفره کار را ادامه دهم. در این مدت با  بیش از 500 کیلومتر پیاده روی ، توانستم  تنها رد پای 4 خرس را پیدا کنم.

از قدیم الایام برگزاری اعیاد و مناسبت های مختلف در میان اقوام ایران زمین یاد آور برپایی رسوم و آئین های خاصی هر مراسم و مناطقی بوده است که ایرانیان در برگزاری مراسم های ملی ،مذهبی و قومی خود توجه و اهتمام ویژه ای دارند.

بلوچستان از دو منطقه وسیع تشکیل شده است.این دو منطقه با وجود داشتن مشترکات زیاد در برخی موارد تفاوت هایی در فرهنگ عامه،زبان و گویش محلی، آداب و رسوم،موسیقی و حتی…

فن آرایش از فنون بسیار قدیمی است که شواهد باستانی آن از سه هزار سال پیش از میلاد، امروز بوسیله مکتشفین از زیر خاک بیرون می آید.

محمد بلوچزهی

جریان روشنفکری در هر کجای دنیا همیشه در اقلیت بوده و هست و طبیعی است که توده مردم در اکثریت مطلق به سر می برند اما آنچه که این جریان را با هم طیفان بلوچ خویش متمایز می سازد عملگرا نبودن جریان روشنفکری بلوچ و گسست های اجتماعی میان آنهاست.

تصویر: ورهرام

 سه شنبه ۱۱ یهمن 1390 ساعت ۶  بعد از ظهر، فیلم مستند ” مزرعه ای که رویید و شهر شد “    ، در خانه هنرمندان به نمایش  در می آید . مستند ” مزرعه ای که رویید و شهر شد “ توسط یاسر خیر  تهیه  و کارگردانی  شده  و به  شهر زاهدان، تاریخ ، تمدن و یک دوران می پردازد .  پس از نمایش فیلم ، فرهاد ورهرام  به عنوان کارشناس به پرسش و پاسخ با کارگردان و حضار خواهد پرداخت .

از قدیم الایام برگزاری اعیاد و مناسبت های مختلف در میان اقوام ایران زمین یاد آور برپایی رسوم و آئین های خاصی هر مراسم و مناطقی بوده است که ایرانیان در برگزاری مراسم های ملی ،مذهبی و قومی خود توجه و اهتمام ویژه ای دارند.

هر قومی نسبت به شرایط فرهنگی وجغرافیایی قالب سروده ها و نوع سازها و حتی دستگاه های موسیقیایی خود را درطی زمان انتخاب میکند.

رنج من به عنوان کسی که سودای نوشتن در سر دارد و می خواهد بیشتر از گذشته مردمان بلوچ بداند ، کمبود منابع مکتوب ، مستحکم و قابل استناد بر پایه علمی است ، آنچه امروز ما از تاریخ بلوچستان می دانیم یا وابسته به نویسندگان و مورخان غیر بلوچ است که روزگاری از این سرزمین عبور کرده اند و یا بر حسب ماموریت کاری شان مجبور به سفر به بلوچستان شده اند. البته بوده اند کسانی که رنج بسیاری در شناساندن تاریخ و فرهنگ بلوچ متحمل شده اند و قدردانی نکردن از زحمات شان ، جفایی بزرگ در حق آنان است.

فصل پائیز در بلوچستان فصلی است مناسب و باب میل و طبع شترها تا بیش از پیش به جست و خیز و تاخت و تاز در دل مراتع و دشت های این منطقه مشغول شوند و در این میان رهگذران و مسافران مسیرهای مختلف جاده ها در طول مسیر طنازی زیبا شتران بلوچ را به نظاره بنشینند و با آنها عکس یادگاری انداخته و یا اینکه از دنیای زیبای آنها فیلم بگیرند.

طراحی مد و لباس به یک حرفه پر رونق و جذاب در دنیای امروزی مبدل گشته است و با توجه به تحول چشمگیر در صنعت مد و لباس این بخش توانسته قسمت اعظم اقتصادی بسیاری از کشورها را شکل دهد و به عنوان برند اقتصادی آن کشور ها خود نمایی کند. در جهان امروز از لباس تنها وسیله ای برای پوشش و یا 

محافظت در برابر سرما و گرما استفاده نمی شود بلکه از منظر شرکت ها و کمپانی ها، طراحی مد و  لباس جزو مشاغل پر درآمد بشمار می آید.

موسیقی نقشبندی در بلوچستان،موضوع مقاله ای بود که تحت عنوان «موسیقی نقشبندی و روستای دهک سراوان» سال گذشته در صفحه صدا و موسیقی منتشر شد.در آن مقاله اشاره ای به قریه پیرآباد به عنوان یکی از مراکز مهم اجرای موسیقی طریقت در شرق بلوچستان شده بود.

کاروتلاش وتعاون درفصل برداشت خرما (هامین) در بلوچستان

لیستی از غذاهای مشهور بلوچستان بهمراه روش تهیه و موارد مصرف آن

در شاهنامه نیز به دفعات نام قوم بلوچ آمده است  در ادامه تلاش خواهیم کرد به این موضوع  بپردازیم . اولین بار در داستان سیاوش هنگامی که وی در کار جمع آوری لشکر برای جنگ با افراسیاب است از بلوچ ها یاد می شود :

هم از پهلوی پارس و کوچ و بلوچ               ز گیلان جنگی و دشت سروچ

از بمپور برای رسیدن به قاسم آباد سوار مینی بوس های قدیمی می شویم که پس از سال ها هنوز هم هر بامداد، مردم روستاهای ایران را راهی شهرها می کنند و بعد از ظهر به روستا بازمی گردانند.

برپایی مراسم ازدواج در میان بلوچ های ایرانی کما بیش همچون رسم سال های دور این قوم است و دستکم ۸ مرحله از مراحل عروسی همچنان در میان بلوچ ها به اجرا درمی آید. گرچه اینک به واسطه تغییر وضعیت اقتصادی مراسم ۷ شبانه روزی عروسی بلوچی به برنامه ای ۳ شبانه روزی محدود شده…